Πολεοδομικά οικιστικά προβλήματα – παρεμβάσεις

Το Ηράκλειο διαθέτει αξιόλογο ιστορικό αρχιτεκτονικό και πολιτιστικό πλούτο. Η ραγδαία οικιστική ανάπτυξη των νεότερων χρόνων δημιούργησε την ανάγκη στέγασης χιλιάδων ανθρώπων. Δημιουργήθηκαν ολόκληρες συνοικίες με αυθαίρετα, χωρίς υποδομές, με προβλήματα ασφάλειας των κατοίκων. Σε αυτές τις περιοχές υπάρχει δυσχέρεια ή και αδυναμία εφαρμογής του μετέπειτα Σχεδίου Πόλεως. Στις επεκτάσεις, όπου προβλέπονται κοινόχρηστοι χώροι είναι αδιαμόρφωτοι και ανεκμετάλλευτοι. Τα οικοδομικά τετράγωνα που προβλέπονται για σχολεία είναι ακόμα οικόπεδα και τα σχολεία λειτουργούν με υπεράριθμο αριθμό μαθητών.

Στο ιστορικό κέντρο της πόλης – εντός τειχών – εφαρμόζεται το Σχέδιο του 1936 με υπερεκμετάλλευση της αστικής γης, με διάρρηξη της ιστορικής και πολεοδομικής συνοχής της πόλης αλλά και με εγκατάλειψη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Στην εγκεκριμένη από το 2000 μελέτη «Παλαιάς Πόλης» προβλέπεται η προστασία και ανάδειξη των κύριων πολεοδομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών της Παλαιάς Πόλης με ανάδειξη του ιστορικού ιστού. Η μελέτη είναι στα συρτάρια της δημοτικής αρχής για δεκαετίες, που επιδιώκει αποσπασματικά και με εκ των υστέρων τροποποιήσεις, που συχνά παραβιάζουν τα όρια της νομιμότητας, να λύσει τα σοβαρά προβλήματα λειτουργίας του ιστορικού κέντρου.

Στους οικισμούς και τις αγροτικές περιοχές του Δήμου Ηρακλείου υπάρχει στασιμότητα στην ανάπτυξη και βελτίωση των υποδομών.

Οι ευθύνες είναι μεγάλες και βαρύνουν διαχρονικά τις δημοτικές αρχές. Η πόλη του Ηρακλείου αφέθηκε να αναπτύσσεται άναρχα παρά την πληθυσμιακή έκρηξη.

Στοχεύουμε στην ανασυγκρότηση του ευρύτερου Πολεοδομικού Συγκροτήματος Ηρακλείου. Οι πολεοδομικές επεμβάσεις πρέπει να συνοδεύονται από σειρά έργων υποδομής που να αναβαθμίζουν τις υπηρεσίες που παρέχονται στους κατοίκους. Ταυτόχρονα να βελτιώσουν την εικόνα της πόλης.

• Ο σεβασμός, η διατήρηση και η ανάδειξη της ιστορικής συνέχειας του κέντρου της πόλης Ηρακλείου στο σύνολο του, είναι μια προσπάθεια που πρέπει να ολοκληρωθεί, όπως και η αναθεώρηση και εφαρμογή των σχετικών μελετών. Η επαναφορά και ολοκλήρωση των προβλέψεων της «Μελέτης Παλιάς Πόλης» και η ενίσχυση της αξιοπρεπούς κατοίκησης στο ιστορικό κέντρο είναι αναγκαία ώστε το ιστορικό κέντρο να μην θεωρείται μόνο τουριστικός προορισμός.
• Ο έλεγχος των μελετών που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια είναι επιτακτικός, για ποιους λόγους δεν εφαρμόστηκαν αλλά και η αποτελεσματικότητα τους.
• Πρέπει να προχωρήσει  η ολοκλήρωση των πολεοδομικών μελετών στην επέκτασης της πόλης του Ηρακλείου και των οικισμών του Δήμου, να ξεπαγώσουν μελέτες όπως το  «Ανατολικό Πολεοδομικό Κέντρο» για την μεταφορά λειτουργιών της πόλης και της Περιφέρειας.
• Να προωθηθεί η δημιουργία παραλιακού πάρκου με ήπιες χρήσεις αθλητισμού στην περιοχή του Παγκρήτιου Σταδίου, σε αντιπαράθεση με προτάσεις όπως την δημιουργία Μαρίνας, έξω από κάθε ορθολογικό και έννομο αναπτυξιακό σχεδιασμό.
• Προσπάθεια αξιοποίησης των πρώην στρατιωτικών εγκαταστάσεων και των φυλακών Αλικαρνασσού σε συνεννόηση με τα αρμόδια Υπουργεία.
• Στο πλαίσιο της ενοποίησης αρχαιολογικών χώρων Κνωσού θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα τροποποίησης των ορίων της Α΄ και Β΄ αρχαιολογικής ζώνης Κνωσού, τα οποία είχαν καθοριστεί με ευθείες γραμμές επί χάρτου. Περιοχές όπως η νέα Φορτέτσα, της οποίας το πολεοδομικό σχέδιο δεν εφαρμόσθηκε στο σύνολό του λόγω της Α’ αρχαιολογικής ζώνης, θα πρέπει να ολοκληρωθεί.
• Είναι αναγκαίο να προχωρήσει η οριοθέτηση των ρεμάτων που εμποδίζει όχι μόνο τις πολεοδομικές επεμβάσεις αλλά και όλα τα υπόλοιπα αναπτυξιακά έργα.

Σχέση πόλης – υπαίθρου

Για τους Ενεργούς πολίτες τα χωριά του δήμου Ηρακλείου αποτελούν τη βαριά βιομηχανία της ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα, της συμβολικής και περιβαλλοντικής οικονομίας. Δεν είναι μόνο προνομιακός χώρος ποιοτικής κατοικίας και ζωής, αλλά και τόπος οικονομικής ανάπτυξης.

Η πολιτική μας στοχεύει στην εδραίωση ενός νέου παραγωγικού, κοινωνικού και διατροφικού πρότυπου, στην προστασία και στήριξη των μικρομεσαίων παραγωγών και της οικογενειακής γεωργίας, στην κοινωνική αλληλεγγύη.

Για την επίτευξη των παραπάνω προτείνουμε :

• τη βελτίωση του δικτύου αγροτικής οδοποιίας
• την απρόσκοπτη άρδευση των καλλιεργειών
• την ανάληψη πρωτοβουλιών, σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια και τους συνεταιρισμούς, για τη δημιουργία ζωνών καλλιέργειας βιολογικών προϊόντων και ανάπτυξης του αγροτουρισμού.
• την προώθηση της συνεργασίας των τοπικών παραγωγικών φορέων με το Αγροτοδιατροφικό Πάρκο Κρήτης, ώστε να συνδεθεί η παράδοση με την επιστήμη
• την ανάδειξη των τοπικών αγροτικών προϊόντων, μετατρέποντας την πόλη σε βιτρίνα τους
• την καταγραφή και οριοθέτηση των δημοτικών βοσκοτόπων και τη δημιουργία κανονισμού διάθεσης και διαχείρισής τους
• τη θέσπιση αντιδημάρχους αγροτικής ανάπτυξης για τον συντονισμό των παραπάνω δράσεων

Τουριστική πολιτική

Η ανάπτυξη της τουριστικής οικονομίας είναι ένας σύνθετος πολυπαραμετρικός στόχος και απαιτεί μεγάλη προσοχή προκειμένου να υπάρχει ένα θετικό, ισόρροπο και περιβαλλοντικά βιώσιμο αποτέλεσμα. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, προτείνονται :

• η εστίαση στην ανάπτυξη διαφόρων μορφών θεματικού και ημεδαπού τουρισμού, ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο της έντονης εποχικότητας, με άξονες κυρίως την ιστορία, τον πολιτισμό, τη γαστρονομία
• η σύνδεση του τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα και τη σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή
• η σύνδεση των μνημείων της πόλης με τις αγροτουριστικές περιοχές
• η ολοκλήρωση της πολιτιστικής – πεζοπορικής διαδρομής Ε4 στην περιοχή : φαράγγι Σίλαμου, Βαθύπετρο, Καρνάρι, κύκλος Γιούχτα, με διαδημοτική συνεργασία
• η ανάπτυξη εφαρμογής για την παρουσίαση του συνόλου των μνημείων, ιστορικών και πολιτιστικών αξιοθέατων, μουσείων, πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων, με σκοπό την υποδοχή, ενημέρωση και εξυπηρέτηση των επισκεπτών
• η προώθηση ακτοπλοϊκής σύνδεσης με τα νησιά των Δωδεκανήσων κυρίως
• η κατάρτιση και υλοποίηση επιχειρησιακού σχεδίου τουριστικής προβολής του Δήμου
• η συνεργασία με τους φορείς τουρισμού και τους παραγωγικούς φορείς για την εξειδίκευση των παραπάνω δράσεων

Επιχειρηματικότητα

Ο Δήμος οφείλει να συμβάλει στην ανάκαμψη της τοπικής επιχειρηματικότητας δημιουργώντας τις κατάλληλες προϋποθέσεις, με τη δημιουργία υποδομών και την προώθηση πολιτικών για την ενίσχυση της καινοτομίας και της τεχνολογίας σε τοπικό επίπεδο.

Στο Δήμο Ηρακλείου έχει περιοριστεί σημαντικά η ενασχόληση με τον πρωτογενή τομέα, που βασίζεται κυρίως στις παραδοσιακές καλλιέργειες, χωρίς να έχει αναπτυχθεί η τυποποίηση και μεταποίησή τους (εκτός βέβαια από τον τομέα του κρασιού).

Για την αναστροφή του κλίματος αυτού προτείνουμε :

• τη σταδιακή βελτίωση των υποδομών (αγροτική οδοποιία, δίκτυα άρδευσης)
• τη συνεχή ενημέρωση, σε συνεργασία με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, στην κατεύθυνση της προώθησης νέων καλλιεργειών και τον εκσυγχρονισμό των μεθόδων παραγωγής
• την προώθηση προβολής των τοπικών προϊόντων και του μεσογειακού προτύπου διατροφής

Ο δευτερογενής τομέας στο Δήμο παρουσιάζει σημαντική δραστηριότητα και χωροθετείται κυρίως στη ΒΙ.ΠΕ. και στο ΒΙΟ.ΠΑ. Φοινικιάς. Παρόλα αυτά εμφανίζονται προβλήματα κορεσμού των περιοχών αυτών και διάσπαρτες χωροθετήσεις που δυσχεραίνουν την ανταγωνιστικότητα. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να διερευνηθεί η επέκταση των ορίων της ΒΙ.ΠΕ. και η χωροθέτηση νέου χώρου υποδοχής μεταποιητικών επιχειρήσεων, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς. Επίσης, για την ανακούφιση των ΜΜΕ που πλήττονται από την κρίση θα πρέπει να ληφθούν μέτρα όπως η μείωση των δημοτικών τελών.

Ο Δ. Ηρακλείου έχει μικρό αριθμό επιχειρήσεων έντασης γνώσης και η συνεργασία επιχειρήσεων και ερευνητικών φορέων είναι περιορισμένη. Για τη βελτίωση της κατάστασης αυτής και την υποστήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας στην οποία δίνουμε έμφαση, προτείνουμε την ίδρυση θερμοκοιτίδας νεοφυών επιχειρήσεων (startup) με την αξιοποίηση της δημοτικής περιουσίας. Οι χώροι αυτοί θα παραχωρούνται δωρεάν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Τέλος, θα προωθήσουμε, σε συνεργασία με τοπικούς φορείς, την ακτοπλοϊκή διασύνδεση της πόλης με τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα και τους χειμερινούς μήνες. Η σύνδεση αυτή θα συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη μεταξύ των περιφερειών, με την προώθηση των τοπικών προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών και προϊόντων του κατασκευαστικού τομέα.

Σχολικά κτίρια

Ο Δήμος έχει καθήκον να διατηρεί κατάλληλες συνθήκες στα σχολεία για την αποτελεσματική λειτουργία τους. Είναι ανεπίτρεπτο να υπάρχουν πλέον σχολικές μονάδες χωρίς σύγχρονα εποπτικά μέσα, μαθητές στεγασμένοι σε λυόμενες αίθουσες, χωρίς γυμναστήρια και αίθουσες πολλαπλών χρήσεων. Η προσχολική ηλικία με τις  τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις  που γίνεται πλέον  υποχρεωτική, πρέπει να αποτελεί τη βασική στόχευση της νέας δημοτικής αρχής ώστε να εξασφαλιστούν οικονομικοί πόροι για κατάλληλους πιστοποιημένους χώρους. Προτείνουμε :

• τη μίσθωση χώρων για την κάλυψη των αναγκών σε νηπιαγωγεία και παιδικούς σταθμούς
• την άμεση κάλυψη των στεγαστικών αναγκών για τα σχολεία : ειδικό ΕΠΑΛ, Ευρωπαϊκό σχολείο, Καλλιτεχνικό σχολείο, Δημοτικό σχολείο Αλικαρνασσού και Δημοτικό σχολείο Καρτερού
• τον περιοδικό έλεγχο ασφάλειας όλων των σχολικών κτιρίων
• την επίσπευση των διαδικασιών συντήρησης των κτιρίων
• τη χρήση των κτιρίων τις απογευματινές ώρες και για άλλες δραστηριότητες
• την πρόσληψη σχολικών φυλάκων και ατόμων γενικών καθηκόντων στις σχολικές μονάδες
• τη δημιουργία δικτύου σχολικών βιβλιοθηκών.
• τις συνέργειες τοπικής αυτοδιοίκησης –διευθύνσεων σχολικών μονάδων- Πανεπιστημίου για την αντιμετώπιση ζητημάτων σχολικών μονάδων όπως το bulling ,οι εξαρτήσεις, το φαινόμενο της αύξησης της νεανικής κατάθλιψης.